Veranderingen zijn niet altijd verbeteringen. De wetenschappelijke benaming van planten is voor velen een rimboe. Dus wanneer vertrouwde plantennamen ook nog eens gewijzigd worden, is de verwarring des te groter. Met de huidige DNA technieken is binnen de taxonomie heel veel veranderd: bepaalde plantengeslachten, families en ordes zijn drastisch verschoven de afgelopen 20 jaar. Achteraf wanneer de logica van zo’n wijziging enigszins zichtbaar lijkt voor het blote oog, wordt er meestal berust in de nieuwe systematiek.

Cimicifuga simplex ‘Brunette’ heet nu Actaea simplex ‘Brunette’ of Actaea ramosa ‘Brunette’ (Zilverkaars)

Zilverkaarsen
Maar met de naamsverandering van Cimicifuga naar Actaea ligt dat toch iets anders. De Zilverkaarsen zijn prachtige nazomer bloeiers met hun hoge witte bloemtrossen en fraaie bladeren. Vooral de roodbruine cv’s zijn erg geliefd door hun bladcontrast met de witte “bloemkaarsen”. Maar de planten die altijd Actaea hebben geheten wijken op belangrijke punten af van de nieuwkomers: het zijn vroege bloeiers. Sommige soorten bloeien al in april, de bloemtrossen zijn klein, rond of ovaal en het belangrijkste verschil is dat, in tegenstelling tot de Zilverkaars, deze Actaea soorten bessen vormen na de bloei.

Actaea rubra bloem (Christoffelkruid)

Christoffelkruid
Christoffelkruid, zoals de Nederlandse naam luidt voor de bes-dragende Actaea soorten, is een bijzonder sterke plant die zelfs in droge schaduw zich goed kan handhaven. Juist voor deze moeilijke omstandigheden zijn mooie en betrouwbare planten schaars. De (giftige) bessen van Christoffelkruid blijven lang aan de plant en met name Actaea pachypoda licht een donkere schaduwplek prachtig op met zijn bijzondere witte bessen met donkere “oogjes” op intens rode steeltjes.

Actaea rubra bessen en blad (Christoffelkruid)

Schaduw
De meeste Actaea soorten, ook de Zilverkaarsen, komen van nature uit bosrijke gebieden in Noord-Amerika en Azië (China, Japan); in vochthoudende humusrijke grond en halfschaduw voelen zij zich helemaal thuis en zij zijn niet gevoelig voor ziektes of aantastingen. Christoffelkruid heeft rode, witte of zwarte bessen en combineert mooi met Hosta, Polygonatum, Brunnera en vele andere schaduw-minnende bosplanten.

Actaea pachypoda bessen (Christoffelkruid)

Bessen
Ook de Nederlandse naam is al eens gewijzigd: de inheemse soort, Actaea spicata heette in de Middeleeuwen Zwarte gifbes, uiteraard vanwege de giftige zwarte bessen. Gelukkig is de latere naamswijziging ten goede gekomen aan haar imago en heet de plant al eeuwen Christoffelkruid, naar de Heilige Christoffel, beschermer tegen de pest en veel andere levensbedreigende ellende. Met zo’n naam wil iedereen deze plant wel een plekje geven.

Actaea spicata bessen (Christoffelkruid)

Wennen
Naamsveranderingen zijn er dus al eeuwenlang. We zullen er gewoon maar aan moeten wennen dat Zilverkaars en Christoffelkruid tegenwoordig tot één geslacht behoren. Maar misschien is het grootste voordeel van de naamsverandering van Cimicifuga, dat de overige leden van het geslacht Actaea nu eindelijk wat meer bekendheid krijgen. Hierdoor staan deze sterke schaduwplanten gelukkig wat meer “in het zonnetje”!

Christoffelkruid omvat o.a. de volgende Actaea soorten: A. rubra (rode bessen), A. pachypoda (witte bessen) en A. spicata (zwarte bessen).

Door Ingrid van der Ven, docente Plantenkennis aan de OntwerpAcademie

Lees hier de nieuwste nieuwsbrief van Margareth van der Horst van Plant Care Education

Insecten in de tuin

Nu de temperatuur omhoog gaat zien we plagen maar ook natuurlijke vijanden in de tuin. De meest voorkomende natuurlijke vijanden tegen insecten zijn lieveheersbeestje, roofwantsen, sluipwespen, gaasvliegen, zweefvliegen en vogels. Als u de toepassing van chemische bestrijding beperkt en voldoende ‘natuur’ in de tuin aanwezig is, dan ontstaat er een natuurlijk evenwicht. Dit is theorie maar de praktijk is weerbarstig. Hieronder enkele plagen die momenteel voorkomen in tuinen.